Bawang putih memang terkenal mempunyai khasiat untuk kesihatan.

Selain untuk masakan, ia boleh dimakan begitu sahaja untuk memastikan badan sihat.

Sebagaimana perkongsian pakar kimia, Fatimah Salim ini menjelaskan kebaikkan khasiat bawang putih.

Khasiat bawang putih

Saya memang suka tanak labu bawang putih yang sudah dibersihkan dalam nasi yang hampir-hampir selesai proses memasaknya. Saya suka rasa lemak berubi bawang putih yang sudah empuk. Apa lagi jika dinikmati bersama nasi berperisa seperti nasi ayam (👇🏻), nasi beriani, nasi daging, dan sebagainya.

Tahukah anda, bawang putih yang diambil mentah dan dimasak mempunyai khasiat yang berlainan? YA. Kepada yang terlepas perkongsian saya sebelum ini, jom baca

Bawang putih

Bawang putih (garlic) mempunyai nama saintifik Allium Sativum yang berasal dari tumbuhan famili Amaryllidaceae. Bawang putih mampu memberikan manfaat kesihatan jika diambil bertujuan jelas dan dengah cara yang betul. Di sini pentingnya pemahaman sifat kimia bahan aktif dalam bawang putih supaya bukan hanya kesan placebo yang diperolehi.

Bahan kimia aktif utama dalam bawang putih ialah allicin. Ianya sejenis bahan kimia organik bersulfur (organosulfur) yang mempunyai bau tengit dan berasa pedas menyengat. Bahan kimia aktif ini terbentuk hasil tindakbalas bahan kimia pencetus alliin dan enzim alliinase.

Seperti di dalam tumbuhan bebawang lain, kedua bahan kimia pencetus (alliin dan enzim alliinase) terpisah di ruang masing-masing dalam sel.

Semasa proses mencincang/melenyek bawang putih, sel-sel akan terpecah menyebabkan dua bahan kimia ini terbebas dari ruang masing-masing dan bertindakbalas membentuk bahan kimia aktif allicin.

Disebabkan ketidakstabilan, allicin kemudiannya akan melalui beberapa fasa perubahan struktur molekul membentuk pelbagai bahan kimia organosulfur berkaitan yang mana memberikan kepelbagaian kepada bau dan rasa bawang putih ini.

Bolehkah bahan kimia aktif allicin terhasil tanpa memusnahkan sel bawang putih?

Tidak. Proses biosynthesis penghasilan allicin hanya akan berlaku apabila sel pada bawang putih dimusnahkan dengan aktiviti memotong, melenyek, mencincang atau menumbuk.

Semakin banyak sel yang dimusnahkan (semakin lumat), semakin tinggi potensi untuk bahan kimia pencetus alliin dan enzim alliinase bertemu. Maka, semakin banyak allicin akan terhasil.

Jelas di sini cara pengendalian bawang putih sangat penting untuk penghasilan bahan aktif yang optimum. Tambahan pula, cara mengunakan bawang putih juga penting.

Masak bawang putih

Apakah akan berlaku apabila bawang putih diMASAK (rebus, panggang, goreng)?

👉🏻 Tanpa daya memusnahkan sel bawang:

Apabila sel bawang putih tidak dimusnahkan, bahan kimia pencetus alliin tidak akan bertemu dengan enzim alliinase, dan bahan kimia aktif allicin TIDAK akan terbentuk.

Apabila diikuti dengan aktiviti memasak, enzim alliinase akan termusnah (denatured). Enzim ini akan ternyahaktif pada suhu 40 degree Celsius, iaitu sedikit tinggi daripada suhu badan normal manusia.

Haba berterusan pula akan memusnahkan sel-sel bawang putih dan bahan kimia pencetus alliin juga ternyahasli.

👉🏻 Dengan daya memusnahkan sel bawang:

Semestinya bahan kimia aktif akan terbentuk. Namun, haba yang berterusan akan menyebabkan bahan kimia aktif allicin meruap.

Jadi, adakah bawang putih yang sudah masak ini tidak elok?

Tidak juga. Selain dari bahan kimia aktif allicin, bawang putih juga mengandungi nutrisi stabil lain seperti karbohidrat, protein, mineral, vitamin dan pelbagai fitokimia yang memberikan keunikan bau dan rasa kepada bawang putih. Dan ini juga boleh dimanfaatkan oleh badan kita.

Bagaimana pula jika bawang putih dinikmati bersama bahan berasid (aka masam)?

Aktiviti enzim alliinase berlansung pada keadaan neutral (pH 6.5-7). Dengan menambahkan bahan berasid seperti cuka, limau, lemon, asam keping dan yang seangkatan dengan mereka, akan menyebabkan enzim ini kurang aktif. Maka peratusan pembentukan bahan kimia aktif allicin dari alliin juga akan menjadi kurang.

Bagaimana pula dengan membakar seketika?

Membakar seketika bawang putih dengan api perlahan, dan diikuti dengan memusnahkan sel bawang akan mengaktifkan lagi aktiviti enzim alliinase dan seterusnya menghasilkan lagi banyak bahan kimia aktif allicin.

Senarai gambar di bawah ini ialah kepelbagaian cara penyediaan bawang putih yang saya lakukan sendiri untuk menguji jumlah kehadiran bahan kimia aktif allicin secara perbandingan.

Rasa pedas menyengat terbanyak adalah dalam bawang putih yang dibakar seketika (berkulit menambah sedikit keunikan dalam rasa), diikuti dengan mentah. Goreng dan rebus tidak mempunyai rasa ini. Memasukkan bawang putih cincang dalam air dan madu juga memberikan rasa yang berlainan.

Adakah pengambilan bawang putih mentah memberikan kesan sampingan?

YA. Disebabkan Kehadiran bahan kimia semulajadi bersulfur, bawang putih mempunyai bau masam menyengat yang kuat yang mana boleh menyebabkan nafas berbau.

Bahan kimia aktif allicin bersifat asid yang mampu merengsakan kulit. Maka, cairkan dengan air, minyak atau madu.

Bawang putih mempunyai sifat pencairan darah. Maka, elakkan mengambilnya secara berlebihan apabila terluka kerana proses pembekuan darah pada kawasan luka akan menjadi lambat. Ini akan menyebabkan pendarahan berterusan.

Terdapat kajian yang menunjukkan bawang putih mampu berinteraksi dengan aktiviti ubat rawatan. Maka, mereka yang ‘on medication’, berbincanglah dengan doktor perubatan anda sebelum mengambil bawang putih mentah bersama dengan ubat.

INGAT, apa-apa yang berlebihan berpotensi membawa mudarat. Ambil tahu tahap kesihatan diri dan jaga badan yang Allah amanahkan kepada kita sebaiknya.

Semoga bermanfaat!

Sumber: ChM Dr Fatimah Salim
Ahli Kimia

Nota: Bahan kimia aktif allicin bersifat larut minyak.

Beberapa hari lagi kita akan menyambut Hari Raya Aidiladha, walaupun raya ini tak boleh nak sambut besar-besaran tapi tak bermakna anda tak masak untuk keluarga kan.

Apa kata untuk hidangan pagi raya kali ini, ibu-ibu sediakan resipi Mee Celum Ala Thai.
Nak tahu caranya jom tengok perkongsian dari Fatin Shaida. Selamat mencuba!

RESEPI MEE CELUP ALA THAI
resepi mi celup thai ‘sebijik’ macam di kedai Thai yang anda boleh buat di rumah. Mesti puas makan dan satu keluarga nak lagi!

BAHAN- BAHAN

1. Ayam / tulang daging lembu

2. Meatball / bebola daging (celur)

3. Perencah sup thai (plastik oren tulisan thai sila refer gambar)

4. Daun ketumbar

5. Daun bawang / sup

6. Kangkung / sawi / tauge

7. Kicap pekat

8. Garam / gula / ajinomoto

9. Cili serbuk

10. Cili jeruk (cili besar hijau)

11. Cili api

12. Kacang tanah tumbuk halus

13. Bawang putih goreng

14. Bawang merah goreng

15. Bawang putih jeruk

16. Kicap soya / manis

17. Kicap sotong thai

18. Lada hitam serbuk

19. Mee Kuning / Kueh Tiaw / Bihun
Cara memasak:

1. Masukkan air setengah periuk bersama ayam yg dipotong kepada 4 bahagian serta ayam bahagian tulang seperti leher, kaki.. Kalau nak kuah lagi sedap boleh guna daging lembu bersama tulang, kuah lebih manis hasil dari air rebusan daging..

2. Biarkan ayam sehingga air mendidih.
3. Masukkan akar daun ketumbar , perencah thai , 1 plastik perencah boleh disediakan utk 20 mangkuk mee.. Semalam sy buat ayam seekor setengah, sy masukkan 2 plastik perencah boleh makan seramai 40 orang.

4. Masukkan garam , ajinamoto secukup rasa. Jangan terlalu masin, nanti boleh tambah bila nk hidangkan dlm mangkuk. Ni hanya utk bagi ayam ada rasa dan tidak tawar. Seterusnya masukkan kicap pekat, boleh bajet dgn kuah yg anda inginkan, jika nk makan mee kuah hitam boleh lebihkan kicap.. Sesetengah orang lebih suka yg kuah putih, terpulang citarasa masing-masing.
5. Masukkan bawang putih goreng lebih kurang 2 sudu besar, masukkan bawang putih jeruk bersama airnya.

6. Tambahkan air bg penuh periuk mengikut bajet hidangan anda utk berapa orang makan.

7. Tutup periuk. Biarkan sehingga mendidih, akhir sekali tabur daun ketumbar yg dh dipotong halus

8. Sedia utk dihidang.

CARA BUAT HIDANGAN PERENCAH PENAMBAH PERASA
1. Cili jeruk – Potong halus-halus , rendam bersama cuka makan

2. Cili serbuk tumis – Panaskan minyak , masukkan cili serbuk biarkan 1 minit tutup api.. Lebihkan minyak, supaya ada nampak macam berair, kalau minyak kurang cili akan kering.

3. Cili api tumbuk / blend.. Buat macam sambal , cuma masukkan sedikit cuka makan bersama air masak, kemudian blend / tumbuk.

4. Hidangkan juga kicap sotong thai / kicap manis , garam , gula & lada hitam serbuk.
Psstt : Wajib celur mee & sayur-sayuran.. supaya tidak berbau sayur, mee lebih sebati dengan kuah.

Nugget antara makanan yang menjadi pilihan dan kegemaran anak-naka. Baik waktu pagi ketika sarapan atau minum petang.

Jika ibu-ibu biasa membeli nugget di luar dan hanya goreng di rumah, apa kata kali ini cuba buat sendiri. Lebih terjamin kebersihannya selain menjimatkan. Paling penting air tangan ibu pasti lebih disukai anak-anak kan.

Okey, jom kita cuba resepi chicken nugget stick yang diolah oleh Puan Nurul Natasya Abidin ini. Nampak sedap sangat kan? Anda juga boleh jadikan ia menu untuk Memang parti kanak-kanak.

• Ayam bahagian dada – blend
• Daun sup – cincang halus
• Carrot – cincang halus
• Tepung ubi – 2 sudu
• Tepung gandum – 5 sudu
• Garam secukup rasa
• Lada sulah

Cara membuat:

1. REBUS / KUKUS

Mula-mula, rebuskan atau kukus semua bahan.

Kalau nak senang melekat pada batang aiskrim / chopstick / lidi, rebus bulat dulu kemudian baru cucuk.

2. BEKUKAN

Seterusnya bila dah elok dibentuk, bolehlah bekukan dalam freezer.

Tujuan kita bekukan ni supaya testurnya lebih cantik, tak berderai dan kurang serap minyak bila digoreng.

3. GORENG

Bila dah agak beku dalam freezer, bolehlah goreng dengan minyak panas macam kita goreng nugget biasa.

Masa nak goreng, gaul dengan telur dan salut dengan tepung untuk bagi rangup.

Saya gunakan 5 sudu tepung gandum + 3 sudu tepung jagung.

Bila dah goreng, macam nilah hasilnya.

Menarik kan? Budak-budak mesti suka sebab senang pegang.

Macam bebola yang biasa orang jual di gerai-gerai makan. Tapi, kalau buat sendiri ni tentulah lebih sihat dan diyakini kebersihannya. Jimat pun jimat.

Yang penting, lagi sedap sebab guna bahan segar. Insha Allah anak-anak suka.

Jadi, apa tunggu lagi. Bahan semua senang je nak dapat.

Selamat mencuba!

Sumber: Siraplimau